Η Κέρκυρα θυμάται τον «Αλβανικό Γολγοθά» των Σέρβων

Στο πολεμικό σκηνικό στο οποίο μπήκε η Ευρώπη με τον Α΄Π.Π., σημειώθηκαν τραγικά γεγονότα, που δεν είναι ευρέως γνωστά. Ο «Αλβανικός Γολγοθάς», όπως ονομάστηκε η υποχώρηση του Σερβικού στρατού τον χειμώνα του 1915-1916 και η φιλοξενία δεκάδων χιλιάδων Σέρβων στην Κέρκυρα, παραμένουν ζωντανά στην μνήμη.

Η Κέρκυρα θυμάται και τιμά τους Σέρβους, που κυνηγημένοι βρήκαν καταφύγιο στο νησί. Έως σήμερα οι Κερκυραίοι διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με την γειτονική χώρα και τους απογόνους εκείνης της περιπλάνησης.

Ο πολιτικός αμοραλισμός δεν ήταν προνόμιο αποκλειστικά της Γερμανίας ή της Αυστρο-ουγγαρίας στον Α΄ Π.Π.. Οι Σέρβοι αν και είχαν συμμαχήσει με την Αντάντ, βρέθηκαν να πολεμούν μόνοι απέναντι στις Κεντρικές Δυνάμεις. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι Άγγλοι δεν έστειλαν ούτε έναν στρατιώτη σε βοήθειά τους, ενώ και οι Γάλλοι ήταν απλοί παρατηρητές. Ό λόγος ήταν ότι Παρίσι και Λονδίνο είχαν μυστικές διαπραγματεύσεις με την Σόφια με σκοπό να εντάξουν την Βουλγαρία στην «Τριπλή Συνεννόηση». Ο Βούλγαρος βασιλιάς, που αποτιμούσε την συμμετοχή του σε είδος Φερδινάνδος, καθώς έλαβε ακόμη και προσωπικό δάνειο από τους αυστριακούς, κοινώς χρηματίστηκε, επέλεξε την συμαμχία με την Γερμανία. Τα σχέδια των Αγγλο-Γάλλων  ναυάγησαν και οι εταίροι τους Σέρβοι έμειναν στην τύχη τους. 300.000 Βούλγαροι και 200.000 Γερμανοί επιτέθηκαν στην Σερβία σε διπλό μέτωπο. Η επίθεση από την Βουλγαρία, η οποία, προσδοκώντας και εδαφικά οφέλη πήρε το μέρος των Γερμανών, ονομάστηκε “πισώπλατο μαχαίρωμα”.

Οι Σέρβοι υπέστησαν τα πάνδεινα. Έως τις 10 Φεβρουαρίου 1916, κατά τον «Αλβανικό Γολγοθά», όπως ονομάστηκε η υποχώρηση του Σερβικού στρατού τον χειμώνα του 1915-1916 μέσω Αλβανίας προς τις ακτές της Αδριατικής, περισσότεροι από 200.000 έχασαν την ζωή τους. Την ώρα που οι αυστριακοί βομβάρδιζαν στρατό και αμάχους, οι Ιταλοί ολιγωρούσαν για την μεταφορά τους και τελικά οι γάλλοι μετέφεραν τους επιζήσαντες περίπου 140.000  στρατιώτες στην Κέρκυρα, το Νησί της σωτηρίας, όπως το είπαν οι Σέρβοι. Ήταν η «έξοδος» του σερβικού στρατού και του σερβικού λαού που διερχόταν μέσω εχθρικού εδάφους και δεχόταν συνεχείς επιθέσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι στις 10 Ιανουάριου 1916, οι αγγλο-γάλλοι κατέλαβαν την Κέρκυρα, που απεδείχθη τόπος σωτηρίας, για το περιπλανόμενο πλήθος.[1] Όμως σε ένα νησί με περιορισμένους πόρους τόσος πληθυσμός ήταν σχεδόν αδύνατο να συντηρηθεί. Παρά τις τρομακτικές συνθήκες και λόγω χειμώνα, υπήρξε μεγάλη συμπαράσταση από τον τοπικό πληθυσμό. Ωστόσο, οι τραυματίες και οι ασθενείς που μεταφέρθηκαν στο νησάκι του Βίδου, όπου είχε στηθεί ένα νοσοκομείο, είχαν τραγική κατάληξη. Απεβίωσαν περίπου 5.000 άνθρωποι. Οι συνθήκες δεν επέτρεπαν χωροταξικά ούτε την ταφή και η θάλασσα έγινε ο υγρός τάφος, για όσους δεν κατάφεραν να επιβιώσουν. Ως φόρο τιμής για εκείνους τους νεκρούς οι ψαράδες του νησιού σταμάτησαν να ψαρεύουν στην περιοχή για τα επόμενα 50 χρόνια.

Όταν ορθοπόδησε εκείνος ο στρατός και η εξόριστη Σέρβικη Κυβέρνηση μεταφέρθηκαν στην Θεσσαλονίκη όπου δημιούργησαν το «Μακεδονικό Μέτωπο», μαζί με τα γαλλο-βρετανικά στρατεύματα.

Ο αυστριακός οικονομολόγος Peter Drucker είχε πει ότι ο καλύτερος και ενδεχομένως ο μοναδικός τρόπος για να προβλέψεις το μέλλον σου είναι να το δημιουργήσεις. Το τέλος ήταν απρόβλεπτο για εκείνες τις δυνάμεις που θεώρησαν το σχεδίασαν τόσο κατά τον Α΄όσο και κατά τον Β΄Π.Π..

[1] Σπυρίδων Σφέτας, Εισαγωγή στην Βαλκανική Ιστορία, Τόμος Α΄, Από την Οθωμανική Κατάκτηση των Βαλκανίων Μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1354-1918), Βάνιας, 2009, σελ. 529

www.ertnews.gr