Τα νήματα της κλωστοϋφαντουργικής κληρονομιάς της Νάουσας

Μια μεγάλη περίοδος άνθησης της κλωστοϋφαντουργίας μεταπολεμικά, τελείωσε την δεκαετία του ΄90 για την Νάουσα. Τώρα πλέον οι χώροι των εργοστασίων αποδίδονται στους πολίτες και φιλοξενούν τις μνήμες ενός αιώνα οικονομικής ανάπτυξης.

Στην Νάουσα για πρώτη φορά ιδρύθηκε και λειτούργησε το πρώτο σύγχρονο εργοστάσιο της Μακεδονίας. Επρόκειτο για το βιομηχανικό συγκρότημα “Λόγγου-Κύρτση-Τουρπάλη”. Αυτό και  τα επόμενα που λειτούργησαν συντέλεσαν ώστε η Νάουσα να γίνει βιομηχανικό κέντρο.

Όπως αναφέρει η Δώρα Μπαλτατζίδου αντιδήμαρχος οικονομικών δήμου Ναούσης, από το 1907 λειτούργησαν τα εργοστάσια νημάτων και υφασμάτων, όταν ακόμη η περιοχή βρισκόταν υπό τον οθωμανικό ζυγό. Έδωσαν εργασία στον πληθυσμό της πόλεως, που ονομάστηκε το  “Μάντσεστερ” της Μακεδονίας.

Σήμερα αυτά τα εργοστάσια έχουν καταστραφεί και έχουν χαθεί ακόμη και τα μηχανήματα. Στους χώρους των εργοστασίων αναβιώνει η πολιτιστική, οικονομική και βιομηχανική μνήμη. Το Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου θα γίνουν τα επίσημα εγκαίνια του Κέντρου Βιομηχανικής Κληρονομιάς Νάουσας ΕΡΙΑ, που έχει σκοπό την ανάδειξη των υλικών καταλοίπων που σώθηκαν μέσα από τα σύγχρονα ερείπια των βιομηχανικών κελυφών. Το ΕΡΙΑ φιλοδοξεί να καταστεί ένας χώρος με πολύπλευρη δραστηριότητα, ένας χώρος ψυχαγωγίας, ενημέρωσης και αναψυχής μέσα από τη διοργάνωση πλήθους εκδηλώσεων, ανοικτός σε όλους.

Για την ιστορία Σημειώνεται ότι από το 1923 έως το 1940 η οικονομία της Νάουσας βρισκόταν σε ύφεση, όπως και ολόκληρης της Ελλάδας με αποτέλεσμα να υπάρξει οικονομική παρακμή. Ωστόσο, η οικογένεια Λαναρά, που ανέλαβε τα ΕΡΙΟΚΛΟΣΤΗΡΙΑ το 1928 ανέπτυξε την επιχείρηση και κατά την περίοδο της κατοχής εφοδίαζε με τρόφιμα τον πληθυσμό της Νάουσας. Το 1949 τα εργοστάσια ΒΕΤΛΑΝΣ και ΕΡΙΑ πυρπολήθηκαν και καταστράφηκαν. Παρά την τρομακτική καταστροφή που προκάλεσε ο εμφύλιος η επιχείρηση Λαναρά κατάφερε να επαναλειτουργήσει.

Μεταπολεμικά ακολούθησε μια τεράστια άνθηση και πλήθος κόσμου από όλη την βόρειο Ελλάδα έβρισκε εργασία στα κλωστήρια, γεγονός που ανέδειξε την πόλη σε οικονομικό κέντρο και προσέφερε ευημερία, σημειώνει η κ. Μπαλτατζίδου.

Επισημαίνεται ότι ο Σταύρος Λαναράς ασχολήθηκε με τα κτήματα. Σε αυτόν οφείλεται η παραγωγή και εμπορία των μήλων και των ροδάκινων. Έφερε στη Νάουσα τα δεντρύλλια και γεωπόνους για να διδάξουν την καλλιέργεια στους Ναουσαίους, ενώ κληροδότημα του ήταν το Λάππειο γυμνάσιο για τους μαθητές που δεν είχαν την οικονομική ευχέρεια να συνεχίσουν το σχολείο.

Από την δεκαετία του ‘60 έως την δεκαετία του ’80 ακολούθησε μια περίοδος ευημερίας. Οι κουβέρτες “Κριλόρ” έγιναν γνωστές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ένα πρόβλημα που προκλήθηκε την δεκαετία του ΄50 με την υποτίμηση της δραχμής διπλασίασε τον εξωτερικό δανεισμό και το ΄90 άρχισε η φθίνουσα πορεία. Μετά από μια λαμπρή πορεία, οι κλωστοϋφαντουργίες της Νάουσας πτώχευσαν. Το 1994 έκλεισε το εργοστάσιο ΒΕΤΛΑΝΣ και το 2004 ακολούθησε το εργοστάσιο ΤΡΙΚΟΛΑΝ. Ήταν μια προδιαγεγραμμένη πορεία φθοράς,

Η “Βέτ­λανς  Νάουσα”  με  δωρεά  του  κ.  Χρήστου   Λαναρά, περιήλθε στον Δήμο τον Μάρτιο του 2000. Όταν έφτασε η μεγάλη κρίση το 2008 το κεφάλαιο της κλωστοϋφαντουργίας έκλεισε. Αδυνατώντας να περισώσει μια επιχείρηση ενός αιώνα, ο Θωμάς Λαναράς, ο τελευταίος της οικογένειας πέθανε το 2011.

www.ertnews.gr