26η Οκτωβρίου 1912 & 28η Οκτωβρίου 1940- Η διπλή γιορτή της Θεσσαλονίκης και της Ελλάδος

Μια έκθεση με κειμήλια από τους βαλκανικούς πολέμους και από το Έπος του 1940, παρουσιάζεται στην Λέσχη αξιωματικών Θεσσαλονίκης, την οποία μπορεί να επισκεφθεί το κοινό και να ενημερωθεί για την σύγχρονη ιστορία της πόλεως από το 1912 έως και το 1941.

Ο Βασίλης Νικόλτσιος, συνταγματάρχης ε.α- ιστορικός ερευνητής, υπενθυμίζει τα σημαντικότερα γεγονότα που σημάδεψαν την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους το 1912 και την ελληνική εποποιία στα βουνά της Βορείου Ηπείρου το 1940.

Σε κάθε πολεμική σύγκρουση όλα παίζονται στο επίπεδο του ηθικού και της  προπαγάνδας. Όπως ο υπουργός Πολέμου της Βουλγαρίας Μιχαήλ Σαβώφ μετέφερε στον βασιλιά Φερδινάνδο ψευδείς πληροφορίες περί δήθεν «υψηλού ηθικού» του βουλγαρικού στρατού, για να διαψευστεί ακολούθως, έτσι και οι Ιταλοί μετά την κήρυξη του πολέμου έριχναν φυλλάδια για να κάμψουν το φρόνημα των Ελλήνων και των οποίων οι προσδοκίες επίσης διαψεύστηκαν.

Αυτές τις προκηρύξεις των Ιταλών, μπορούν να τις διαβάσουν οι επισκέπτες της έκθεσης και να θαυμάσουν το ξίφος που έφερε ο επικεφαλής της μεραρχίας στο μακεδονικό μέτωπο και διοικητής της απελευθερωμένης Θεσσαλονίκης, αντιστράτηγος  Κωνσταντίνος Καλλάρης, σημειώνει ο κ. Νικόλτσιος .

Ο Ιταλοτουρκικός Πόλεμος (Σεπτέμβριος 1911 – Οκτώβριος 1912) ήταν ο καταλύτης των εξελίξεων. Σερβία και Βουλγαρία συνεννοούνται ερήμην της Ελλάδος. Η Σόφια υποτιμούσε τον ελληνικό στρατό, πιστεύοντας πως δεν θα διασπάσει την τουρκική άμυνα στην Θεσσαλία. Ωστόσο, οι Βούλγαροι διαψεύστηκαν από την νικηφόρα πορεία των Ελλήνων. Ο βουλγαρικός στρατός έστρεψε το ενδιαφέρον του στην Ανατολική Θράκη και την Μακεδονία. Η Βουλγαρία δεν είχε ούτε ιστορικά δίκαια ούτε εθνολογική βάση στην Θεσσαλονίκη, αλλά πίστευε ότι η ενδοχώρα ήταν βουλγαρική. Η σύγκρουση για την Θεσσαλονίκη ήταν αναπόφευκτη.

Παραμένει σημαντική η εντολή του Ελευθερίου Βενιζέλου πρωθυπουργού και υπουργού πολέμου προς τον Αρχιστράτηγο και διάδοχο Κωνσταντίνο να προχωρήσει με το στράτευμα προς την Θεσσαλονίκη και να προλάβει τους Βουλγάρους, κάτι που εκείνος έπραξε. Έτσι, ο ελληνικός στρατός μπήκε πρώτος στη Θεσσαλονίκη.

Η συνέχεια είναι γνωστή, με την δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου του Α΄, όταν επισκέφτηκε την πόλη. Ο Β΄ Βαλκανικός πόλεμος, τον Ιούνιο του 1913, κατέληξε στην Συνθήκη του Βουκουρεστίου, από την οποία η Βουλγαρία βγήκε περισσότερο χαμένη. Οι εδαφικές διευθετήσεις, όπως διαμορφώθηκαν έπειτα από την λήξη αυτής της δεύτερης περιπέτειας, οδήγησαν σε αλλαγές στον χάρτη της Βαλκανικής. Η ιδέα της Μεγάλης Σερβίας προσέκρουε στα συμφέροντα της Αυστροουγγαρίας. Ο αυστρο-σερβική σύγκρουση που ακολούθησε με αφορμή την δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου-Φερδινάνδου εξελίχθηκε σε παγκόσμια, προς ικανοποίηση της Βιέννης και του Βερολίνου.

Ο Α΄Π.Π. επέφερε μεγάλες μεταβολές των συνόρων την διάλυση τεσσάρων αυτοκρατοριών και την δημιουργία νέων κρατών. Η επικράτηση φασιστικών δικτατορικών καθεστώτων στην Κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια σε συνδυασμό με την αδυναμία των νικητών του πρώτου πολέμου να συγκροτήσουν ένα σύστημα συλλογικής ασφάλειας οδήγησε στην νέα αιματηρή περιπέτεια του Β΄Π.Π.. Τότε που όλη η Ευρώπη είχε υποταχθεί στις δυνάμεις του άξονα, και μόνη η Βρετανία πολεμούσε με υπέρτερες δυνάμεις, η Ελλάδα είχε να επιδείξει το Έπος του 1940 – 1941.

www.ertnews.gr