Συγκλονιστικό 3D βίντεο από τη Mars Express: πτήση πάνω από τον Άρη όπως ήταν όταν υπήρχαν ποτάμια

Πριν από λίγες μέρες, η ESA κυκλοφόρησε ένα εντυπωσιακό τρισδιάστατο βίντεο πτήσης πάνω από τον πλανήτη Άρη, χρησιμοποιώντας δεδομένα που έχει συλλέξει η αποστολή Mars Express τα τελευταία 20 χρόνια. Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία+2Universe Today+2 Το αποτέλεσμα δείχνει τοπία που θα μπορούσαν να ανήκουν σε έναν «υγρό» Άρη — με κανάλια, κοιλάδες και ενδείξεις αρχαίων ποταμών και λιμνών. Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία+1

Τι ακριβώς περιλαμβάνει το βίντεο

• Η πτήση περνά πάνω από την περιοχή Xanthe Terra και καταλήγει στα ομαλότερα χαμηλά εδάφη της Chryse Planitia. Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία+1

• Κεντρικό στοιχείο είναι το κανάλι Shalbatana Vallis, μήκους περίπου 1.300 χλμ (≈ 808 μίλια), όπου πριν δισεκατομμύρια χρόνια ίσως κυλούσε νερό. New York Post+3Live Science+3Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία+3

• Στο τέλος της πτήσης αποκαλύπτεται ένας τεράστιος κρατήρας διαμέτρου ~100 χιλιομέτρων, αποτέλεσμα σύγκρουσης με μετεωρίτη. Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία+2Universe Today+2

• Η υλοποίηση έγινε μέσω σύνθεσης εικόνων από την High Resolution Stereo Camera (HRSC) της Mars Express, σε συνδυασμό με ψηφιακό ψηφιδωτό τοπίο (digital terrain model) για να δημιουργηθεί η 3D απεικόνιση. SpringerLink+3Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία+3Universe Today+3

• Το βίντεο παρουσιάζει 50 καρέ ανά δευτερόλεπτο, ενώ η κατακόρυφη κλίση έχει «επιταθεί» (vertical exaggeration) τριπλάσια για να τονιστούν οι υψομετρικές διαφορές. Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία

• Εφέ ατμόσφαιρας, όπως ομίχλη / νέφος, προστέθηκαν για να καλύψουν τα όρια του μοντέλου εδάφους όταν η κάμερα κοιτά προς απόσταση > 250 χιλιομέτρων. Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία

Η Mars Express & η συνεισφορά της

Η αποστολή Mars Express εκτοξεύτηκε το 2003 και βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Universe Today+3Βικιπαίδεια+3SpringerLink+3 Είναι μία από τις πιο μακροχρόνιες και επιτυχημένες αποστολές της ESA, και συνεχίζει να παράγει πολύτιμα επιστημονικά δεδομένα. SpringerLink+1

Μεταξύ των οργάνων της περιλαμβάνονται:

• HRSC (High Resolution Stereo Camera) — παρέχει στερεοσκοπικές εικόνες που χρησιμοποιούνται για ψηφιακά εδάφη. Βικιπαίδεια+3Βικιπαίδεια+3Universe Today+3

• OMEGA — φασματοσκόπιο για ανάλυση ορυκτολογίας και ύδατος. SpringerLink+1

• ASPERA-3, MARSIS, SPICAM, PFS, MaRS κ.ά. — καλύπτουν ατμοσφαιρικές, ιονοσφαιρικές και γεωφυσικές έρευνες. SpringerLink+2Βικιπαίδεια+2

Στη μακρά της διάρκεια, η Mars Express έχει συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης του Άρη — από την ατμοσφαιρική του απώλεια μέχρι τα ίχνη αρχαίων υδάτινων δραστηριοτήτων. SpringerLink+1

Τι μας αποκαλύπτει το βίντεο για τον αρχαίο Άρη

Το εν λόγω βίντεο δεν είναι απλά εντυπωσιακό οπτικά — προσφέρει ενδείξεις για το πώς μπορεί να ήταν ο Άρης σε μια περίοδο που υπήρχε νερό:

• Τα κανάλια όπως το Shalbatana Vallis υποδηλώνουν ότι νερό έρρεε από τα υψηλά εδάφη προς βόρειες λεκάνες, ίσως τροφοδοτώντας έναν ωκεανό στη βόρεια πλευρά. Universe Today+2Live Science+2

• Η μορφολογία των βράχων και των πλαγιών (erosion islands, λόφοι) δείχνουν διαδικασίες διάβρωσης που υποστηρίζουν παλαιές ροές ή υπόγειες ροές. Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία+1

• Η χρήση τρισδιάστατου μοντέλου επιτρέπει στους επιστήμονες να βλέπουν υψομετρικές διαφορές με μεγαλύτερη σαφήνεια — και να εξετάσουν αν οι αρχαίες κοίτες θα μπορούσαν να συγκρατήσουν νερό.

Αν και δεν ορίζει με βεβαιότητα ότι ο Άρης είχε “λίμνες” όπως στη Γη, ενισχύει τις υποθέσεις ότι υπήρχε υγρή φάση στην ιστορία του πλανήτη.

Πηγές & περαιτέρω ανάγνωση

• ESA — επίσημο άρθρο & βίντεο «Fly over Xanthe Terra with Mars Express» Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία

• Universe Today — ανάλυση και λεπτομέρειες της πτήσης Universe Today

• Springer άρθρο “From the Launch Pad to a 20-Year Success Record at Mars” — ανασκόπηση της αποστολής Mars Express SpringerLink

• Wikipedia — για τη Mars Express και τα όργανα της Βικιπαίδεια

• Livescience — άρθρο με περιγραφή του νέου βίντεο κι ανακαλύψεων Live Science