Οι δασμοί ως διαπραγματευτικό χαρτί

Η απειλή του προέδρου Τραμπ να επιβάλει δασμούς σε όλες τις χώρες που έχουν θετικό εμπορικό ισοζύγιο έναντι των ΗΠΑ είναι δυνατόν να λειτουργήσει σαν μπούμερανγκ γενικεύοντας την πρακτική αυτή εις βάρος των τιμών στα προϊόντα της αμερικανικής αγοράς.

Ο νέος υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, άφησε να εννοηθεί ότι οι δηλώσεις του προέδρου αποτελούν διαπραγματευτικό όπλο για να πετύχει τους δικούς του στόχους. Η πρόεδρος του Μεξικού, Κλόντια Σέινμπαουμ, υποσχέθηκε στον αμερικανό ομόλογό της ότι θα εμποδίσει τους λατίνους παράτυπους μετανάστες να περνούν τα σύνορα της χώρας της.

Η Ομοσπονδία Λιανικής Πώλησης πιστεύει ότι τα επόμενα χρόνια οι αμερικανικές εισαγωγές θα αυξάνονται κατά 14% ετησίως. Το βάρος της ανόδου των τιμών θα μοιραστούν οι εταιρείες με τους καταναλωτές και τους πωλητές. Οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες με εργοστάσια σε ξένες χώρες θα πρέπει να ανταγωνιστούν τις γηγενείς σε τιμές. Η General Motors, που παράγει στο Μεξικό, έριξε τις τιμές της κατά 9% για να ανταγωνιστεί το Detroit.

Οι εισαγωγές από την Κίνα στις ΗΠΑ δεν ξεπερνούν το 15% των αμερικανικών εισαγωγών, ενώ ο Καναδάς με το 78% των εξαγωγών του στις ΗΠΑ θα υποστεί ζημιά με τους δασμούς του Τραμπ.

Η απειλή των δασμών ποικίλλει σε αποτελεσματικότητα καθώς ο Τραμπ χρησιμοποιεί το όπλο αυτό κατά του Πούτιν προκειμένου να τον φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τον Ζελένσκι για να τερματιστεί ο ρωσοουκρανικός πόλεμος. Οι εξαγωγές όμως της Ρωσίας στις ΗΠΑ είναι μικρές και η απειλή συνεπώς των δασμών δεν πιάνει.

Ο Σκοτ Μπέσεντ και ο επικεφαλής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου Κέβιν Χάσετ είναι οπαδοί των χαμηλών φόρων και της μικρής δραστηριότητας του κράτους κατά τη ρεπουμπλικανική παράδοση. Οι τεχνοκράτες όμως της Silicon Valley (Καλιφόρνια) αποτελούν νέο είδος στην αμερικανική πολιτική ζωή και φιλοδοξούν να αναδείξουν το προβάδισμα της χώρας τους στην τεχνολογία. Στη προσπάθειά τους να φέρουν την έρευνα στη χάραξη του αμερικανικού μέλλοντος, οι τεχνοκράτες-κεφαλαιούχοι αντιμετωπίζουν τους λαϊκιστές του MAGA (Make America Great Again) οι οποίοι ψάχνουν στο παρελθόν για τη χαμένη δόξα των ΗΠΑ. Οι πρώτες αψιμαχίες ανάμεσα στους MAGA και τους τεχνοκράτες-κεφαλαιούχους σημειώθηκαν ήδη στο ζήτημα της έξωσης των παράτυπων μεταναστών από τις ΗΠΑ που θα διχάσει τους νικητές των εκλογών. Οι οπαδοί του MAGA, αρχής γενομένης από τον ίδιο Τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του Βανς, βρίσκονται σε αντίθεση με τους τεχνοκράτες που δεν γνωρίζουν την τέχνη της πολιτικής και ασχολούνται με τη μηχανική λειτουργία του συστήματος.

Η απουσία θεμάτων εξωτερικής πολιτικής από την ομιλία της ορκωμοσίας Τραμπ προδίδει την αδυναμία του σε αυτόν τον τομέα. Δεν είπε τίποτα για τη μεταχείριση των συμμάχων έναντι των εχθρών των ΗΠΑ αφού απειλεί όλους με δασμούς. Η προθυμία του Πούτιν να συζητήσει μια εκεχειρία με την Ουκρανία δηλώνει ότι το κόστος του πολέμου είναι υψηλό για τους Ρώσους με 500.000 νεκρούς. Ομως η εκεχειρία δεν θα είναι για πάντα και η κοινή άμυνα της Ευρώπης χρειάζεται χρόνο για να υπάρξει.

Ο Θάνος Μ. Βερέμης είναι ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών