Η Ελλάδα πρωταγωνίστρια στις ενεργειακές εξελίξεις: Θεμελιώδης η σημασία του κάθετου διαδρόμου και των ενεργειακών διαδρομών, πολλαπλά τα οφέλη

Σε ενεργειακό κόμβο μετατρέπεται η Ελλάδα μετά τις συμφωνίες που υπογράφηκαν στη Διατλαντική Σύνοδο στο Ζάππειο. 

Σημειώνεται πως με την ιστορική συμφωνία που υπεγράφη το πρωί της Παρασκευής η χώρα μας μετατρέπεται σε πύλη εισόδου για την προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη διανομή του στην Ανατολική Ευρώπη. 

Πρόκειται για το πρώτο μακροπρόθεσμο συμβόλαιο για το αμερικανικό LNG με το οποίο μπαίνει τέλος στην εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.       

Η νεοσύστατη εταιρεία Atlantic See LNG trade, στην οποία συμμετέχουν ο όμιλος Άκτωρ και η ΔΕΠΑ Εμπορίας, υπέγραψε 20ετές συμβόλαιο αγοραπωλησίας ποσοτήτων LNG που θα προμηθεύει η αμερικανική εταιρεία Venture Global. Οι ποσότητες, που μπορεί να φτάσουν έως και 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, θα κατευθυνθούν προς Ρουμανία και Ουκρανία, μέσω του Κάθετου Ενεργειακού Διαδρόμου που ξεκινά από την Ελλάδα.

Η συμφωνία χαρακτηρίζεται ως πρώτο μακροχρόνιο συμβόλαιο LNG στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με στόχο τη διασφάλιση επαρκών και προσιτών ποσοτήτων ενέργειας για τις χώρες της περιοχής. Οι ηγέτες της ΝΑ Ευρώπης περιέγραψαν τον κάθετο διάδρομο ως «διάδρομο ευημερίας και σταθερότητας».

Η έναρξη ισχύος των συμβολαίων τοποθετείται το 2030, ενώ η δεύτερη συμφωνία που υπογράφηκε στο Ζάππειο αφορά τη δημιουργία νέων οδεύσεων του Κάθετου Διαδρόμου. Ο ΔΕΣΦΑ, σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου από Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία, αιτούνται ρυθμιστική έγκριση για τους διαδρόμους Route 2 και 3, με στόχο την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης και την οριστική απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.

Όπως σημειώθηκε, «κάθε ευρώ που θα προκύπτει από τα διόδια των διελεύσεων προς τις βόρειες χώρες, θα μειώνει το κόστος για τον Έλληνα χρήστη». Το αέριο θα εισέρχεται στο διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας–Βουλγαρίας (IGB) και θα συνεχίζει μέσω του αγωγού Trans-Balkan, που στο παρελθόν μετέφερε φυσικό αέριο από τη Ρωσία.

Τα πολλαπλά οφέλη της εξωτερικής πολιτικής από τις ενεργειακές συμφωνίες

Τη θεμελιώδη σημασία που έχουν οι ενεργειακές αυτές συμφωνίες ανέλυσε ο διπλωματικής συντάκτης του ΕΡΤnews, Νίκος Μελέτης, τονίζοντας ότι οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν μια δυσάρεστη εξέλιξη για την Άγκυρα. Εξηγεί ότι δεν μπορεί να καταβάλλεται αυτή η μεγάλη προσπάθεια με τεράστιο κόστος για τους λαούς της Ευρώπης και την ίδια στιγμή να εμφανίζεται η Τουρκία ως «κερκόπορτα» που περνά το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

Υπενθυμίζεται πως ο Ντόναλντ Τραμπ στη συνάντηση που είχε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το Σεπτέμβρη στην Ουάσιγκτον, του ζήτησε να σταματήσει την αγορά ενέργειας από τη Ρωσία, κάτι που δεν είναι εύκολο να κάνει η Τουρκία. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αποδείξει ότι δεν πτοείται από φιλίες και από συμπάθειες.

Ο Νίκος Μελέτης υπογράμμισε ότι η Τουρκία θα δεχτεί σημαντικές πιέσεις σε αυτό το ζήτημα και βλέπει εντελώς αρνητικά την ανάδειξη του ρόλου της Ελλάδας ως κόμβου για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Για το διήμερο που ολοκληρώθηκε με συμφωνίες και ανακοινώσεις οι οποίες επιβεβαίωσαν τον ρόλο της Ελλάδας σε αυτόν τον νέο ενεργειακό χάρτη που πλέον διαμορφώνεται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ο κ. Μελέτης σχολίασε ότι συνειδητοποιούμε τη μεγάλη αλλαγή και μέσα από την ομιλία του Πρωθυπουργού την Παρασκευή.

Το 2020 η Ελλάδα εισήγαγε έξι δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικό αέριο για εγχώρια κατανάλωση. Πέντε χρόνια αργότερα, προβλέπει ότι θα εισάγει 17 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αέριο, εκ των οποίων τα 11 θα επανεξετασθούν.

Αυτή η δυναμική θα κορυφωθεί με την αναδιάταξη του ενεργειακού χάρτη της Ευρώπης που επιβάλλει η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε αυτό το μεγάλο παιγνίδι, σε αυτόν τον νέο μεγάλο ενεργειακό χάρτη, η Ελλάδα είναι παρούσα με ισχυρό χαρτί.

Την ίδια ώρα, η αμερικανική κυβέρνηση έδωσε ένα ισχυρό μήνυμα στήριξης στην Ελλάδα. Πλέον δημιουργείται μια κοινή βάση, μια κοινότητα συμφερόντων με την αμερικανική πλευρά, η οποία αποτελεί τη βάση της νέας ελληνοαμερικανικής σχέσεις που δημιουργείται.

Αναβαθμίζεται η στρατηγική σχέση Ελλάδας–ΗΠΑ με συμφωνίες στη Διατλαντική Σύνοδο

Την αναβάθμιση της στρατηγικής σχέσης Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και του ρόλου της χώρας μας στην Ανατολική Μεσόγειο, σηματοδότησαν οι συμφωνίες που υπεγράφησαν στο πλαίσιο της Διατλαντικής Συνόδου.

Οι υπογραφές μπήκαν ενώπιον υψηλόβαθμων αξιωματούχων της κυβέρνησης Τραμπ, της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Αθήνα, καθώς και εκπροσώπων μεγάλων ενεργειακών ομίλων. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλυσε στη Σύνοδο της Διατλαντικής Συνεργασίας τον ρόλο-κλειδί της Ελλάδας στη γεωπολιτική σκακιέρα, υπογραμμίζοντας τη συμβολή της χώρας στην απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η συμμετοχή των ΗΠΑ και της ΕΕ στις έρευνες για νέα κοιτάσματα φυσικού αερίου αποτελεί «έμπρακτη ψήφο εμπιστοσύνης στην ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας».

Κεντρικό σημείο αναφοράς αποτέλεσε και η συμμαχία 3+1 (Ελλάδα–Κύπρος–Ισραήλ με τις ΗΠΑ), η οποία συνεδρίασε στην Αθήνα σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας. Όπως ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, «πρόκειται για μια υψηλής σημασίας γεωπολιτική συμμαχία που ενδυναμώνει τον ρόλο της Ελλάδας και προωθεί μια συνολική συμμαχική προσέγγιση». Τόνισε ακόμη ότι «η 3+1 Συμμαχία είναι εδώ για να μείνει, να ενισχυθεί και να αναβαθμιστεί».

Οι υπουργοί των τεσσάρων χωρών υπογράμμισαν τη σημασία των περιφερειακών έργων ενεργειακής διασύνδεσης, τόσο αυτών που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, όσο και όσων σχεδιάζονται στο πλαίσιο του διαδρόμου Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης.

Η ενίσχυση της συνεργασίας Ελλάδας–ΗΠΑ επεκτείνεται πλέον και στους τομείς της ναυτιλίας και των επενδύσεων, επιβεβαιώνοντας την αναβάθμιση της χώρας σε πυλώνα σταθερότητας και ενεργειακής ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.

Ο Αμερικανός υπουργός Εσωτερικών, Νταγκ Μπέργκαμ, στο ΕΡΤnews: Έχουμε τα εργαλεία για την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό αέριο

Στο κεντρικό δελτίο του ΕΡΤnews και στον Απόστολο Μαγγηριάδη μίλησε ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα ενέργειας και πρόεδρος του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας, Νταγκ Μπέργκαμ, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν τα εργαλεία για να επιβάλουν εμπάργκο στο ρωσικό αέριο.

«Υπάρχουν αρκετά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά, και αυτό περιλαμβάνει μέτρα που διαθέτουμε μέσω του υπουργείου Εμπορίου ή του υπουργείου Οικονομικών, καθώς και κυρώσεις σε χώρες που παραβιάζουν τις λεγόμενες δευτερογενείς κυρώσεις», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπέργκαμ.

Αναφερόμενος στο ζήτημα της τιμής του φυσικού αερίου, ο κ. Μπέργκαμ υπογράμμισε πως εξαρτάται και από τον τρόπο αγοράς και τόνισε ότι πρόθεση των ΗΠΑ είναι η μείωση της τιμής.

«Αν πρόκειται για μακροχρόνιο συμβόλαιο κι όχι για αγορά στη λεγόμενη spot αγορά τότε η τιμή πέφτει σημαντικά. Επίσης, αν δημιουργηθεί η απαραίτητη υποδομή μέσω αυτού που ονομάζουμε “Διάδρομο Ευημερίας Βορρά–Νότου”, αυτή η υποδομή θα συμβάλει στη μείωση του κόστους. Συζητάμε όλα αυτά τα στοιχεία, γιατί κατανοούμε τη διαφορά στην τιμή, αλλά υπάρχει και το ζήτημα της αξιοπιστίας», εξήγησε.

«Εμείς θέλουμε να βοηθήσουμε να μειωθεί η τιμή και να αυξηθεί η ενεργειακή ασφάλεια. Και ένας ακόμα τρόπος να μειωθεί η τιμή είναι να αυξηθεί η προσφορά. Οι ΗΠΑ επενδύουν πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες εξαγωγικές υποδομές. Από τότε που ανέλαβε ο πρόεδρος Τραμπ, οι εξαγωγές μας έχουν αυξηθεί κατά 25%, σχεδόν όλες προς την Ευρώπη. Υπάρχουν ακόμη οκτώ εγκαταστάσεις LNG υπό κατασκευή ή με άδεια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορούμε να διπλασιάσουμε ξανά την ποσότητα φυσικού αερίου που παρέχουμε στην Ευρώπη. Μπορούμε να αντικαταστήσουμε πλήρως το ρωσικό φυσικό αέριο με αμερικανικό. Άρα, αυξάνοντας την προσφορά, υπογράφοντας μακροχρόνια συμβόλαια και χτίζοντας καλύτερη υποδομή, η τιμή θα πέσει», προσέθεσε.

• Αναλυτικά η συνέντευξη του Νταγκ Μπέργκαμ στον Απόστολο Μαγγηριάδη

Η πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, ανέφερε ότι «σήμερα είναι μια ιστορική ημέρα, υπέροχη ημέρα για όλες τις χώρες μας και για τον Κάθετο Διάδρομο».

Η συμφωνία υπόσχεται να διασφαλίσει επαρκείς ποσότητες ενέργειας σε προσιτή τιμή για όλους και είναι το πρώτο μακροχρόνιο συμβόλαιο που υπογράφεται για τη Νοτιανατολική Ευρώπη.

Ο Νταγκ Μπέργκαμ, υπουργός Εσωτερικών και Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας ΗΠΑ σημείωσε, από την πλευρά του, ότι «είμαστε σήμερα εδώ με τις Αμερικανικές εταιρίες να υπογράφουν τις πρώτες μακροχρόνιες συμφωνίες αγοράς LNG που θα έρχονται στην Ανατολική Ευρώπη».

Ο Σταύρος Παπασταύρου, υπογράμμισε ότι «είναι μια αρτηρία που ενεργοποιεί αυτή την περιοχή της Ευρώπης που παρέμενε αδρανής, αντί να λειτουργεί ως μια ενότητα. Δεν είναι μόνο ο ηλεκτρισμός και οι αγωγοί, αλλά οι γέφυρες, οι δρόμοι, ο σιδηρόδρομος που θα επιφέρουν για 100 εκατομμύρια πολίτες  ευημερία και σταθερότητα».

Νέοι ενεργειακοί δρόμοι

Η δεύτερη συμφωνία στοχεύει στη δημιουργία νέων οδεύσεων του Κάθετου Διαδρόμου.

Ο ΔΕΣΦΑ και οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από την τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία ζητούν ρυθμιστική έγκριση για τους διαδρόμους Route 2 και Route 3, προκειμένου να ενισχυθεί η ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης και η οριστική απεξάρτηση από τη Ρωσία και να διευκολύνουν διαφοροποιημένες ροές φυσικού αερίου.

«Σήμερα η Ελλάδα καθίσταται πύλη εισόδου του Αμερικανικού αερίου στην Ευρώπη, αλλά και για  την εισαγωγή ενέργειας από όλη τη Μεσόγειο», τόνισε ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ.

Οι διαδρομές του αερίου από την Ελλάδα προς την Ευρώπη

Επί δεκαετίες όλη η Ευρώπη προμηθευόταν αέριο από τη Ρωσία, η οποία είχε χτίσει ένα πλέγμα αγωγών με πολλαπλές εισόδους προκειμένου να το διακινήσει με τεράστια οικονομικά οφέλη.

Βασικός αγωγός για την τροφοδοσία της Νοτιανατολικής Ευρώπης υπήρξε ο TRANS BALKAN PIPELINE o οποίος εκκινούσε από αυτά τα τρία σημεία της Ρωσία και διανύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα κατέληγε στα Νότια Βαλκάνια. Το αέριο έρεε από βορρά προς νότο με νοτιότερο σημείο διανομής της Ελλάδας.

Σήμερα μετά την οριστική απόφαση της Ευρώπης για ολοκληρωτική παύση προμήθειας Ρωσικού αερίου, ο ίδιος παλιός ρωσικός αγωγός χρησιμοποιείται για την διακίνηση αερίου από τις ΗΠΑ και αλλού με αντίστροφη ροή πλέον από το νότο προς το βορρά.

Η Ελλάδα γίνεται η βασική πύλη εισόδου του αμερικανικού LNG που φιλοδοξεί να καλύψει σε έξι χώρες τις ανάγκες 100.000.000 ανθρώπων. Με τις υποδομές που δημιούργησε η Ελλάδα σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη υποδέχεται τα φορτία και τα διοχετεύει στους διασυνδετήριους αγωγούς εισπράττοντας διόδια διέλευσης. Μέσω του εσόδου αυτού θα διασφαλίζεται χαμηλότερη τιμή για τους Έλληνες καταναλωτές.

Διαβάστε επίσης:

• Ο Αμερικανός υπουργός Εσωτερικών, Νταγκ Μπέργκαμ στο ΕΡΤnews: Οι ΗΠΑ έχουν τα εργαλεία για να επιβάλουν εμπάργκο στο ρωσικό αέριο

Ανάλυση: Νίκος Μελέτης

Ρεπορτάζ: Κατερίνα Χριστοφιλίδου, Δημήτρης Γκάτσιος

www.ertnews.gr