Κουτσούμπας για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μ. Θεοδωράκη: Το έργο του έχει καταφέρει να εκφράσει ζωντανά το έπος της λαϊκής πάλης του 20ου αιώνα

Με αναφορές στις κινητοποιήσεις των αγροτών, ήταν η ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα στη συναυλία-αφιέρωμα για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, στη Θεσσαλονίκη, τονίζοντας πως «εκεί στα μπλόκα της αγροτιάς η κυβέρνηση της ΝΔ τρώει καθημερινά τα μούτρα της».

Αναφερόμενος στο Μ. Θεοδωράκη τόνισε μεταξύ άλλων: «Τιμάμε τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη μας, εδώ στη Θεσσαλονίκη της προσφυγιάς και των φτωχών λαϊκών συνοικιών. Στη Θεσσαλονίκη των εργατικών – λαϊκών αγώνων, που πυροδότησαν την έμπνευση στον Μίκη να γράψει ορισμένα από τα καλύτερα έργα του».

«Το έργο του Μίκη γενικότερα, πλατύ και βαθύ σαν ωκεανός, έχει καταφέρει να κερδίσει ένα από τα δυσκολότερα στοιχήματα της στρατευμένης τέχνης. Να εκφράσει ζωντανά, διαπεραστικά και ανθεκτικά μέσα στον χρόνο, όλο το έπος της επαναστατικής, λαϊκής πάλης του 20ου αιώνα, που ενεργό μέλος της υπήρξε στη ζωή του», ανέφερε ο κ. Κουτσούμπας.

Το πλήρες κείμενο της ομιλίας

Φίλες και φίλοι

συντρόφισσες και σύντροφοι

Ανταμώνουμε απόψε εδώ στη Θεσσαλονίκη σ’ αυτή τη μεγάλη συναυλία για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μας συνθέτη. Του Μίκη Θεοδωράκη.

Δεν θα μπορούσα να μην ξεκινήσω την ομιλία μου με ένα θερμό χαιρετισμό στους αγωνιστές εκπροσώπους του ΠΑΜΕ, του ΚΚΕ στην ΑΔΕΔΥ που κατέκτησαν την πρώτη θέση χτες στο Συνέδριο για πρώτη φορά στα 100 χρόνια της ΑΔΕΔΥ.

Όμως, η καρδιά και το μυαλό μας βρίσκεται στα μπλόκα της αγωνιζόμενης αγροτιάς, η οποία δίνει έναν συγκλονιστικό, έναν μεγαλειώδη αγώνα σε όλη την Ελλάδα. Εκεί που η μελωδία του Μίκη και οι στίχοι του Γιάννη Ρίτσου “για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι”, περνάει από στόμα σε στόμα…

Βρίσκεται εκεί, όπου χιλιάδες βιοπαλαιστές αγρότες και κτηνοτρόφοι, αγωνίζονται με πρωτόγνωρη μαζικότητα, συλλογικότητα, ενότητα και αποφασιστικότητα, για το αυτονόητο που είναι η επιβίωση τους. Για να μπορούν τελικά να μείνουν στον τόπο τους και να παράγουν φτηνά και ποιοτικά προϊόντα για όλο τον λαό.

Και η επιβίωσή τους – που η κυβέρνηση της ΝΔ το ξέρει καλά κι ας καμώνεται το αντίθετο – δεν αφορά μόνο τα χρωστούμενα που τώρα πρέπει να τους τα δώσει. Εξαρτάται από μια σειρά ακόμα, κρίσιμα ζητήματα, που δεν συμπληρώνουν απλά μια λίστα αιτημάτων, αλλά αποτελούν όρο και προϋπόθεση για να μπορούν οι βιοπαλαιστές αγρότες να παραμείνουν αγρότες, να έχουν εισόδημα για αυτούς και τα παιδιά τους.

Τέτοιο κρίσιμο ζήτημα είναι η μείωση του υπέρογκου κόστους παραγωγής που έχει γίνει θηλιά και τους πνίγει. Είναι η διασφάλιση κατώτατων εγγυημένων τιμών για τα προϊόντα τους. Γνωστά, πασίγνωστα είναι τα αιτήματα των αγωνιζόμενων αγροτών. Το μόνο που μένει είναι να δώσει λύση η κυβέρνηση. Και λύση, σε αυτή την φάση, είναι μόνο η ικανοποίησή τους.

Ναι, η καρδιά και το μυαλό μας βρίσκονται στα μπλόκα της αγροτιάς εκεί που κάθε μέρα δυναμώνει η εργατική λαϊκή αλληλεγγύη και ακούγεται όλο και πιο δυνατά: “Εργατιά – αγροτιά μια φωνή και μια γροθιά”!

Γιατί όλοι πλέον καταλαβαίνουν, πως όταν ο αγρότης στενάζει στο χωράφι, στενάζει και ο εργάτης στο ράφι και την ίδια ώρα, κάποιος άλλος θησαυρίζει. Και αυτοί είναι οι μεγάλοι αγροτοδιατροφικοί όμιλοι, οι βιομήχανοι και οι μεγαλέμποροι.

Εκεί στα μπλόκα της αγροτιάς η κυβέρνηση της ΝΔ τρώει καθημερινά τα μούτρα της. Τα έφαγε με την καταστολή και τον αυταρχισμό, τα έφαγε με την προσπάθεια να καλλιεργήσει κλίμα “κοινωνικού αυτοματισμού”. Θα τα φάει και τώρα με τις απειλές για νέες διώξεις και αγροτοδικεία των εισαγγελέων που η ίδια έχει διορίσει. Γιατί κανείς και τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει την οργή που έχει ξεχειλίσει, να γίνει ένα ορμητικό ποτάμι ξεσηκωμού.

Εκεί στα μπλόκα οι αγρότες δεν περιμένουν καμιά Εξεταστική Επιτροπή – παρωδία, για να μάθουν ποιος ευθύνεται για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, πώς στήθηκε αυτό το όργιο του ρουσφετιού και της εξαγοράς και τα δικά τους λεφτά κατέληξαν στα διάφορα λαμόγια. Έχουν βγάλει το πόρισμά τους και έχουν ήδη καθίσει στο σκαμνί τους υπουργούς της κυβέρνησης που η ίδια προσπαθεί να βγάλει λάδι.

Στο σκαμνί όμως οι βιοπαλαιστές αγρότες και κτηνοτρόφοι βάζουν και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση που με την Κοινή Αγροτική Πολιτική, όχι μόνο έστρωσε το έδαφος για αυτό το σκάνδαλο, αλλά χρόνια τώρα μεθοδεύει το ξεκλήρισμά τους για να συγκεντρωθεί η αγροτική παραγωγή στα χέρια των λίγων ληστών- καπιταλιστών. Κι αυτό το ξεκλήρισμα έχει τη σφραγίδα της ΕΕ, αλλά και την υπογραφή διαχρονικά όλων των κυβερνήσεων. Κι ας λένε τώρα ένα – ένα τα αστικά κόμματα που κυβέρνησαν και άλλα που στήριξαν τέτοιες κυβερνήσεις, ότι οι αγρότες έχουν δίκιο.

Αυτό το δίκιο όμως, κάθε φορά, σκοντάφτει στις δημοσιονομικές αντοχές της οικονομίας, τις οποίες επικαλείται τώρα και η κυβέρνηση της ΝΔ και μάλιστα την ίδια ώρα που ετοιμάζεται να ψηφίσει έναν ακόμα προϋπολογισμό άδικο, αντιλαϊκό, και βαθιά ταξικό. Όχι μόνο γιατί προβλέπει πάνω από 70 δισ. έσοδα από φόρους που θα τα πληρώσουν ξανά κατά 95% τα εργατικά, λαϊκά στρώματα. Είναι ταυτόχρονα και ένας προϋπολογισμός πολεμικός με 21 δισ. για πολεμικές δαπάνες και εξοπλισμούς. Γιατί αυτό απαιτεί η πολεμική προετοιμασία για γενικευμένη ιμπεριαλιστική σύγκρουση με την Ελλάδα βαθιά μπλεγμένη στο μακελειό για τα συμφέροντα των μονοπωλίων της.

Λεφτά όμως που θα λείψουν από τη στήριξη του εισοδήματος του εργάτη, του υπάλληλου, του αγρότη, του επαγγελματία, θα λείψουν από την παιδεία, την υγεία και τις κρίσιμες για τη ζωή του λαού υποδομές. Γι αυτό και η επόμενη Τρίτη, μέρα ψήφισης του προϋπολογισμού, πρέπει να είναι μέρα παλλαϊκού ξεσηκωμού.

Εργάτες, δημόσιοι υπάλληλοι, αγρότες, επαγγελματίες, φοιτητές, μαθητές, γυναίκες, όλοι και όλες στους δρόμους. Στα μπλόκα όμως της αγροτιάς, φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι, αλλά και μέσα σε κάθε εργατικό λαϊκό αγώνα, δυναμώνει και η συζήτηση για το τι φταίει και φτάσαμε ως εδώ, τι πρέπει να αλλάξει και πως θα καταφέρουμε να ζήσουμε όπως πραγματικά μας αξίζει.

Το Πρόγραμμα του ΚΚΕ, είναι το μόνο επιστημονικά επεξεργασμένο σχέδιο που δίνει απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Ο σοσιαλισμός! Που σήμερα είναι και επίκαιρος και αναγκαίος και ρεαλιστικός. Μόνο ο σοσιαλισμός μπορεί να αντιστοιχίσει το επίπεδο ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών με το επίπεδο των δυνατοτήτων και, ταυτόχρονα, να δώσει και αυτή την κινητήρια δύναμη για να εκτοξευθούν ακόμη περισσότερο και να επιταχυνθούν οι δυνατότητες.

Έτσι, λοιπόν, η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός και ο εργατικός – λαϊκός έλεγχος αποτελούν την πεμπτουσία. Την πεμπτουσία και της πραγματικής ελευθερίας για τον καθένα και την καθεμία. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο και απαιτείται η ανατροπή της εξουσίας και από τα χέρια της άρχουσας τάξης να περάσει στα χέρια της εργατικής τάξης και των κοινωνικών συμμάχων της, με ανατροπή του σάπιου αστικού κράτους.

Αυτά βρίσκονται στο επίκεντρο της πολύ πλούσιας προσυνεδριακής διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη εν όψει του 22ου Συνεδρίου του Κόμματός μας. Με επίγνωση ότι οι μεγάλες στιγμές που προσδοκούμε είναι μπροστά μας, καθώς γεννιούνται αντικειμενικά μέσα από τις αντιφάσεις, τους τριγμούς και τους κλονισμούς του συστήματος. Με ακλόνητη πίστη ότι η σημερινή βαρβαρότητα δεν είναι αιώνια, όπως αιώνια δεν ήταν καμία βαρβαρότητα στην ιστορία.

Φίλες και φίλοι

Τιμάμε σήμερα εδώ τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη ενώνοντας το ζεστό χειροκρότημα των χιλιάδων λαού της Θεσσαλονίκης με εκείνο των χιλιάδων λαού της Αθήνας στη μεγαλειώδη συναυλία που οργάνωσε το κόμμα μας στο Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Τιμάμε τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη μας, εδώ στη Θεσσαλονίκη της προσφυγιάς και των φτωχών λαϊκών συνοικιών. Στη Θεσσαλονίκη των εργατικών – λαϊκών αγώνων, που πυροδότησαν την έμπνευση στον Μίκη να γράψει ορισμένα από τα καλύτερα έργα του.

Πρώτο – πρώτο, είναι η εμβληματική τομή στη σύγχρονη ελληνική μουσική, μελοποίηση του Επιτάφιου, το 1958. Αυτού του συγκλονιστικού ποιήματος του Γιάννη Ρίτσου, εμπνευσμένο από τον μεγάλο απεργιακό αγώνα του ελληνικού προλεταριάτου που βάφτηκε με το αίμα του, τον Μάη του 1936.

Η σχέση όμως του Μίκη με τους λαϊκούς αγώνες στην Θεσσαλονίκη ξεκίνησε πιο νωρίς, το 1953. Όταν με τη συμφωνική μουσική του, υπογράμμιζε τα κατορθώματα του θρυλικού “Ξυπόλητου Τάγματος”, στην ομώνυμη ταινία του Γκρέγκ Τάλλας, με πρωταγωνιστές τα ορφανά του Παπάφειου, που πετάχτηκαν στον δρόμο από τους Γερμανούς. Είναι τα παιδιά που οργανώθηκαν, έστησαν δίκτυο αλληλεγγύης και πολέμησαν με καίρια χτυπήματα στους κόλπους της.

Τότε ξεκινά και η αλληλογραφία του Μίκη Θεοδωράκη από το Παρίσι, όπου βρισκόταν, με τον Θεσσαλονικιό ποιητή Μανώλη Αναγνωστάκη. Μια καρποφόρα συνεργασία που μας χάρισε εξαίσια μελοποιημένα ποιήματα, όπως αυτό του νεανικού Αναγνωστάκη “Χάρης 1944” για τον νεκρό νεολαίο ΕΠΟΝίτη που ονειρευόταν και πάλευε για το αύριο της “καινούριας ζωής”.

Εδώ στη Θεσσαλονίκη βρέθηκε και ο Μίκης όταν ο αγωνιστής βουλευτής της ΕΔΑ, επιστήμονας και Βαλκανιονίκης, Γρηγόρης Λαμπράκης, δολοφονήθηκε από το αστικό κράτος με τη βοήθεια του παρακράτους, μετά την κεντρική ομιλία που είχε εκφωνήσει σε εκδήλωση αφιερωμένη στην Ειρήνη. Τις γεμάτες αγωνία και πίστη στον αγώνα τελευταίες ώρες του Λαμπράκη, εκφράζει και η μουσική του στην ταινία “Ζ” του Κώστα Γαβρά.

Το όνομα του Λαμπράκη είχε και η νεολαία της ΕΔΑ τη δεκαετία του 1960, της οποίας ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε ο πρώτος Πρόεδρός της. Πρωτοστατώντας και δίνοντας τον τόνο στο γιγάντιο, αναγεννητικό, πολιτιστικό κίνημα που καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στις γραμμές της.

Το έργο του Μίκη γενικότερα, πλατύ και βαθύ σαν ωκεανός, έχει καταφέρει να κερδίσει ένα από τα δυσκολότερα στοιχήματα της στρατευμένης τέχνης. Να εκφράσει ζωντανά, διαπεραστικά και ανθεκτικά μέσα στον χρόνο, όλο το έπος της επαναστατικής, λαϊκής πάλης του 20ου αιώνα, που ενεργό μέλος της υπήρξε στη ζωή του.

Στη δημιουργική πορεία του, συνοδοιπόρους και συντρόφους του, είχε τους μεγάλους ποιητές, που το έργο τους έβαλε στα σπίτια των απλών ανθρώπων. Ο Μίκης συνειδητοποίησε τη δύναμη του τραγουδιού. «Στο μεταξύ ο άνθρωπος έχει ανάγκη να τραγουδάει» έλεγε. Και τον έμαθε να τραγουδάει τα πιο όμορφα λόγια.

Γιατί ο Μίκης είχε βαθιά εμπιστοσύνη στον λαό, ότι μπορεί να κατανοήσει και να αγαπήσει την ποίηση που είναι γραμμένη για αυτόν, για την ίδια τη ζωή του, τα βάσανα και τις ελπίδες του.

Όλες οι μεγάλες στιγμές, τα μεγάλα διλήμματα, οι μεγάλες αποφάσεις, οι ανακατατάξεις και οι συγκρούσεις, οι νίκες και οι ήττες, οι χαρές και οι λύπες, τότε που η ψυχή γίνεται λάβα πυρακτωμένη, αλλά και τότε που η λάβα παγώνει, όλα βρίσκονται στο έργο του.

Η τέχνη του, το έργο του –όπως και όλων των μεγάλων δημιουργών που μπόρεσαν να εκφράσουν την εποχή τους– δεν είναι μόνο πηγή αισθητικής απόλαυσης. Αλλά μέσα απ’ αυτή, γίνεται και εργαλείο γνώσης και εφαλτήριο για την ανάπτυξη κοινωνικής συνείδησης. Για τη διαμόρφωση μιας συνειδητής πρωτοπόρας στάσης. Να παίζει ρόλο διαπαιδαγωγητικό και μεταπλαστικό. Μετατρέποντας τον άνθρωπο σε υποκείμενο δημιουργίας, σε δραστήριο πρωταγωνιστή στη ζωή του και στην κοινωνία.

Γι` αυτό και νιώθουμε τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη σαν ένα κάλεσμα αγώνα, δράσης, συμμετοχής. Γιατί το ειδοποιό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του Μίκη, αυτό που τον ξεχωρίζει από τους άλλους κορυφαίους δημιουργούς μας είναι η συνείδηση του χρέους, που ένοιωθε ότι έχει ο καλλιτέχνης απέναντι στον λαό. Να τον βοηθήσει, να γίνει μπροστάρης και οδηγητής του, στον δρόμο για την κοινωνική απελευθέρωση.

Ένας δημιουργός – λαϊκός καθοδηγητής ήταν ο Μίκης. Μαζί με την εξαίσια μουσική του, ο Μίκης μας άφησε και μια ακριβή παρακαταθήκη. Πως ακόμα κι αυτός που γνώρισε τιμές και δόξες, αναγνωρίζει πως η πιο μεγάλη ομορφιά στη ζωή είναι η προσφορά. Είναι η πάλη για τις πανανθρώπινες αξίες, είναι η πάλη για την κοινωνική αλλαγή, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Ότι είναι η πάλη για να ανοίγει καθημερινά ο δρόμος για την ευτυχία των ανθρώπων, για τον σοσιαλισμό.

Με αυτή την παρακαταθήκη, ο Μίκης τοποθέτησε τα πράγματα στη θέση τους και πήρε κι αυτός οριστικά τη θέση που του πρέπει στην Ιστορία.

Κι έτσι, επιτρέψτε μου, από δω, απ’ αυτή την πόλη, την πόλη του ΕΠΟΝίτη Χάρη, να κλείσω με το μήνυμα του Μίκη από την Ιταλία προς την ελληνική νεολαία στα χρόνια της Χούντας:

«Ακολουθείστε τον δρόμο του Χάρη.

Για να ξεχυθεί και πάλι το πλήθος αβάσταχτο στους δρόμους.

Για ν’ ανεμίσουν και πάλι οι σημαίες.

Για να μαστιγώσει ξανά ο αέρας τα λάβαρα.

Για να κυματίσουν ξανά μέσα στο χάος τραγούδια.

Ο Χάρης ζει. Ο Χάρης ζει και τραγουδά.

Φωνάζει άφοβα μπροστά στα μούτρα των τυράννων….

Ο Χάρης παλεύει-ο Χάρης οργανώνεται και οργανώνει.

Ο Χάρης χτυπά αδιάκοπα, ξέφρενα, αλύπητα.

Ο Χάρης γνωρίζει ότι θα κατακτήσει τη λευτεριά του με το όπλο στο χέρι».

Ναι θα την κατακτήσουμε τη λευτεριά μας. Θα τα καταφέρουμε! Καλή δύναμη και υγεία σε όλους και όλες!

Όμορφα να περάσουμε απόψε, σε αυτή τη γιορτή με τον Μίκη, με τη συμβολή σπουδαίων μουσικών, καλλιτεχνών, τραγουδιστών, εδώ στο Παλαί ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης. Και από αύριο συνεχίζουμε ακόμα πιο δυναμικά, με μεγαλύτερη ορμή και συνείδηση, πως παλεύουμε στον ταξικό – απελευθερωτικό αγώνα, για το δίκιο του λαού μας».

www.ertnews.gr