Οι Ελληνίδες σταδιακά …γυρίζουν την πλάτη στον γάμο

Συνειδητή και ανησυχητική είναι η επιλογή των σύγχρονων γυναικών να μην παντρευτούν και καθ’ επέκταση να μην αποκτήσουν οικογένεια, γεγονός που καταγράφεται στις τελευταίες απογραφές, με την σταδιακή μείωση του πληθυσμού.

Το έντονο δημογραφικό πρόβλημα που εμφανίζεται στην Ελλάδα μελετά το έργο Δημογραφικά Προτάγματα στην έρευνα και πρακτική στην Ελλάδα, που ελπίζεται να απαντήσει σε τι οφείλεται και πιθανώς τι μπορεί να γίνει.

Ο Γιώργος Κοντογιάννης, διδάκτωρ δημογραφίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας εξηγεί τους λόγους του προβλήματος: «Τα πρότυπα συμπεριφοράς άρχισαν να αλλάζουν στην Σκανδιναβία από τα μέσα της δεκαετίας του ΄60 και να αναβάλουν τον γάμο, να μην παντρεύονται και να μην τεκνοποιούν. Σταδιακά αυτή η τάση εξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη Ευρώπη».

Στην Ελλάδα μετά το 1980, όταν επήλθαν και οι λεγόμενες πολιτικές αλλαγές  οι γυναίκες άρχισαν να κάνουν στροφή στις επιλογές τους και «τώρα πλέον στον 21^ο αι. όλο και περισσότεροι συνάπτουν πολιτικό γάμο, ένα σύμφωνο συμβίωσης, και όπως δηλώνουν οφείλεται κυρίως σε οικονομικούς λόγους. Έχουμε τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων εκτός γάμου και από το 5% που ήταν το 2000, τώρα έφτασαν γύρω στο 14%», σημειώνει ο κ. Κοντογιάννης.

«Οι γυναίκες οι γεννημένες στα μέσα της δεκαετίας του ΄50 παντρεύτηκαν σχεδόν όλες, μόλις μια στις 10 δεν έχει κάποιο παιδί, ενώ σήμερα μια στις τέσσερις φαίνεται πως δεν θα παντρευτεί».

Ενώ στην Σκανδιναβία όσες δεν παντρεύονταν αρχικά ήταν οι καριερίστες, σήμερα επιλέγουν συζύγους/συντρόφους που μπορούν να συμμετέχουν στην ανατροφή των παιδιών και στις καθημερινές ανάγκες.

Η ζωή χωρίς γάμο, και παιδιά, ως πρότυπο υιοθετήθηκε και με την προβολή της σχετικής καμπάνιας για την αντισύλληψη, ότι απευθυνόταν σε γυναίκες ανεξάρτητες, που είχαν επιτύχει την ισότιμη μεταχείριση από την κοινωνία και μπορούσαν να διαχειριστούν τις ζωές τους χωρίς δεσμεύσεις. Συνέπεσε μάλιστα με την πολλά υποσχόμενη έρευνα που σε μια 20ετία μέσω της εξωσωματικής έφερε τα πρώτα παιδιά του σωλήνα στο Ην. Βασίλειο. Ο θρίαμβος της επιστήμης, συνεχίστηκε με τα κατεψυγμένα ωάρια και έμβρυα, για εκείνες τις γυναίκες που ανέβαλαν τον γάμο και την τεκνοποίηση χάριν μιας καριέρας, αψηφώντας την φύση.

Αυτά ήταν το κερασάκι στην τούρτα για φεμινίστριες και τους υπέρμαχους των ατομικών δικαιωμάτων, που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα μέσα από  ιδεοληπτικούς φακούς.

Το πείραμα των μονογονεϊκών οικογενειών ξεκίνησε στις ΗΠΑ την δεκαετία του 1960 και αφορούσε την γέννηση παιδιών εκτός γάμου. Υπήρχαν βεβαίως και εκείνες που έμεναν με έναν γονέα λόγω διαζυγίου, θανάτου, κλπ.

Εκείνο που ορισμένοι θεωρούν ως κατάκτηση, μπορεί να είναι ακριβώς το αντίθετο. Π.χ. ένα οικονομικό μοντέλο.

Η ιδέα μιας κοινωνίας που θα έχει περισσότερα μέλη αυτοσυντηρούμενα, σε ατομικές κατοικίες, θα δημιουργούσε μεγαλύτερες ανάγκες οικιστικές, κατανάλωσης ειδών, μετακινήσεων, εργασίας, ασφάλισης κ.ο.κ, γεγονός που θα έδινε ώθηση σε περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας. Δηλαδή αφού θα αύξανε την κατανάλωση θα αύξανε και την παραγωγή, θα δημιουργούσε περισσότερες θέσεις εργασίας και πλούτο. Από την άλλη πλευρά ήταν ένας έμμεσος τρόπος συγκράτησης του πληθυσμού, που σημείωνε αυξητικές τάσεις.

Οι συνέπειες ακολούθησαν καταιγιστικές, καθώς απεδείχθη ότι η επιλογή του ζώ μόνος, δεν παντρεύομαι, προκαλεί πολλαπλάσια προβλήματα από όσα υποτίθεται θα έλυνε και η οικονομική κατάσταση των μονογονεϊκών οικογενειών είναι κατά πολύ χειρότερη των υπολοίπων, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις. Δεν τίθεται ζήτημα ανατροφής των παιδιών που στερούνται συνήθως το πατρικό πρότυπο, ούτε όσα προβλήματα προκύπτουν από δεύτερους γάμους, άλλες σχέσεις και συμβίωσης με άλλα παιδιά. Κάθε γυναίκα δικαιούται να επιλέγει πως θα ζήσει. Η απόδραση από ένα δυναστικό κοινωνικό μοντέλο δεν αποτελεί εγγύηση ενός λαμπρού μέλλοντος, αν δεν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις από την πολιτεία. Οι επιλογές μπορεί να οδηγούν στην ανεξαρτησία, όχι αναγκαστικά και στην ευτυχία.

Σύμφωνα τον καθηγητή Paul Dolan του London School of Economics, τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι οι παραδοσιακοί δείκτες που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της επιτυχίας δεν συσχετίζονται με την ευτυχία.

Εκείνο που έδειξε η American Time Use Survey (ATUS) είναι πως η ικανοποίηση  από τη ζωή μεταξύ των παντρεμένων ατόμων αυξάνεται περισσότερο με τον επιπλέον χρόνο που αφιερώνεται στον/στην σύζυγο, ενώ οι ανύπαντροι και μόνοι είναι λιγότερο ικανοποιημένοι όσο περισσότερο περνά ο χρόνος και παραμένουν μόνοι.[1]

[1] ^{Life satisfaction, loneliness and togetherness, with an application to Covid-19 lock-downs by Daniel S. Hamermesh, Springer Science+Business Media, LLC, 14 August 2020, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7426593/}

www.ertnews.gr