Οι φοιτητές ξεκινούν πορεία 95 χλμ. από το Βελιγράδι έως το Νόβι Σαντ

Μια πορεία 95 χιλιομέτρων ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν σήμερα το πρωί οι φοιτητικές οργανώσεις που πρωταγωνιστούν, εβδομάδες τώρα, στις μαζικές διαδηλώσεις κατά της «ενδημικής διαφθοράς» στη Σερβία. Με αφετηρία το Βελιγράδι και κάποιες στάσεις σε ενδιάμεσες πόλεις, σχεδιάζουν να καταλήξουν στο Νόβι Σαντ την 1η Φεβρουαρίου, ακριβώς τρεις μήνες από την ημέρα που κατέρρευσε το γείσο του σιδηροδρομικού σταθμού της πόλης αυτής, κι ας είχε μόλις ανακαινιστεί, σκοτώνοντας 15 ανθρώπους. Για εκείνη τη μέρα έχουν προγραμματιστεί στο Νόβι Σαντ διάφορες εκδηλώσεις μνήμης, ενώ οι φοιτητές θα αποκλείσουν για 24 ώρες τις τρεις γέφυρες της πόλης στον Δούναβη. Εκατοντάδες βγήκαν και χθες στους δρόμους, με πανό που έγραφαν «Τολμήστε και εξεγερθείτε» ή «Στηρίξτε τους φοιτητές». Αν ο ισχυρός ανήρ της Σερβίας, ο πρόεδρος της χώρας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, θεωρούσε πως η παραίτηση που υπέβαλε προχθές ο πρωθυπουργός Μίλος Βούτσεβιτς θα αρκούσε για να αποκλιμακωθεί η κρίση, η πραγματικότητα τον διέψευσε. Την οργή των διαδηλωτών, μάλιστα, εντείνει ο σοβαρός τραυματισμός μιας φοιτήτριας, το βράδυ της Δευτέρας, από μπράβους του κόμματός του, του SNS – πράξη που και ο ίδιος χαρακτήρισε προχθές «σκανδαλώδη».

Ζητούν κράτος δικαίου

«Αυτό το κίνημα αποτελεί τεράστια έκπληξη», λέει στη γαλλική εφημερίδα «Le Monde» η Βουκόσαβα Κρινιάνσκι, διευθύντρια της ΜΚΟ εκλογικών παρατηρητών CRTA.

«Πίσω από τα επίσημα αιτήματά τους, αυτό που πραγματικά ζητούν οι φοιτητές είναι ένα κράτος δικαίου και θεσμούς που θα τους κάνουν να θέλουν να μείνουν και να ζήσουν στη χώρα τους», προσθέτει. Μη έχοντας καμία εμπιστοσύνη στη σερβική Δικαιοσύνη, που έχει ασκήσει δίωξη για την τραγωδία στο Νόβι Σαντ εις βάρος 13 ανθρώπων, ανάμεσά τους και του πρώην υπουργού Μεταφορών, οι φοιτητές αξιώνουν να δημοσιοποιηθούν όλα τα έγγραφα σχετικά με την ανακαίνιση του σταθμού, από μια κοινοπραξία με επικεφαλής δύο κινεζικές εταιρείες, αλλά και να συλληφθούν όλοι όσοι έχουν επιτεθεί σε φοιτητές και καθηγητές από την έναρξη των κινητοποιήσεων. Στην εξουσία εδώ και δώδεκα χρόνια, αρχικά ως πρωθυπουργός και κατόπιν ως πρόεδρος, ο Βούτσιτς βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των επικρίσεων. Υπό τη διακυβέρνηση αυτού του εθνολαϊκιστή, ομοϊδεάτη του Βίκτορ Ορμπαν, η Σερβία σταμάτησε κάθε προσπάθεια ένταξης στην ΕΕ, διατηρώντας παράλληλα τις σχέσεις της με την Κίνα και τη Ρωσία.

Η ανακαίνιση του σιδηροδρομικού σταθμού του Νόβι Σαντ ήταν άλλωστε μέρος του κινεζικού προγράμματος «Νέοι Δρόμοι του Μεταξιού». Μέχρι τώρα, βέβαια, έχοντας θέσει υπό τον έλεγχό του ένα μεγάλο κομμάτι των σερβικών ΜΜΕ και βασιζόμενος στο εκλογικό του σώμα, πρωτίστως αγρότες και ηλικιωμένοι, ο Βούτσιτς κατάφερνε να βγαίνει νικητής από κάθε εκλογική αναμέτρηση. Οι μέθοδοί του, ωστόσο, απορρίπτονται όλο και εντονότερα από τους νέους, μορφωμένους αστούς που ελκύονται, αντίθετα, από την ΕΕ.

Χωρίς πραγματικό ηγέτη, το φοιτητικό κίνημα τον αιφνιδίασε πλήρως. Εδώ και τρεις μήνες εναλλάσσει απειλές και προσπάθειες κατευνασμού, χωρίς να καταφέρνει να κατευνάσει τις διαμαρτυρίες. Το βράδυ της Τρίτης, χλεύασε για άλλη μία φορά τους διαδηλωτές, χαρακτηρίζοντάς τους «αναρχικούς».

Στην ίδια παρέμβαση, ο Βούτσιτς δήλωσε πως θα αποφασίσει εντός 10ημέρου αν θα προτείνει έναν νέο πρωθυπουργό ή θα προκηρυχθούν νέες εκλογές, πιθανόν για τον Απρίλιο. Δημοσκόπηση που είχε πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο ήθελε το SNS στο 48,3%, έκτοτε όμως η λαϊκή οργή κατά της κυβέρνησης έχει αυξηθεί.