«Συμμαχία των προθύμων» και στο βάθος ευρωστρατός

«Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι της ιστορίας» και οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να «σηκώσει το μεγάλο βάρος», είπε την Κυριακή ο βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, διαμηνύοντας τη δέσμευση όσων μετείχαν σε αυτή να συνεχίσουν να στηρίζουν στρατιωτικά, οικονομικά και πολιτικά το Κίεβο απέναντι στη Ρωσία. Με αυτό τον τρόπο, ο οικοδεσπότης της «συνόδου των προθύμων» που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο, στο φόντο της ταπεινωτικής υποδοχής που έτυχε την Παρασκευή ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο από τον Ντόναλντ Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του, Τζέι Ντι Βανς, έθεσε το φόντο των ραγδαίων εξελίξεων, που αφορούν όχι μόνο τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και το μέλλον των σχέσεων ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη.

Αυτή η δεύτερη πλευρά μοιάζει να προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία, μαζί με φόβο στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι από όσους και όσες βρέθηκαν στη βρετανική πρωτεύουσα, καθώς και ο ίδιος ο Ζελένσκι (παρότι βλέπει την «κλεψύδρα» του να αδειάζει) φρόντισαν να διατηρήσουν ανοιχτούς τους διαύλους με την Ουάσιγκτον. «Οι συζητήσεις που είχαμε σήμερα (…) έγιναν στη βάση ότι πρόκειται για ένα σχέδιο για το οποίο θα εργαστούμε μαζί με τις ΗΠΑ και θα έχει τη στήριξή τους», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Στάρμερ, διαψεύδοντας κατηγορηματικά ότι οι ΗΠΑ αποτελούν «ένα μη αξιόπιστο σύμμαχο».

Διαδοχικές φάσεις

Οσον αφορά στο περιεχόμενο του σχεδίου – για την ακρίβεια, ενός από τα αρκετά που φέρονται να υπάρχουν αυτή τη στιγμή, που προωθείται κυρίως από το Παρίσι – θα αποτελείται από διαδοχικές φάσεις. Στην πρώτη θα πέσει στο τραπέζι η πρόταση για μια εκεχειρία διάρκειας ενός μήνα στα μέτωπα της Ουκρανίας, η οποία όμως θα περιλαμβάνει μόνο τις επιχειρήσεις από αέρος και στη θάλασσα, καθώς και τις επιθέσεις εναντίον ενεργειακών υποδομών, δεν θα καλύπτει όμως τις χερσαίες δυνάμεις. Πρόκειται, βεβαίως, για ένα όρο που είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει αποδεκτός από τη Μόσχα, καθώς είναι γνωστό πως το μεγάλο της πλεονέκτημα βρίσκεται στη συντριπτική αεροπορική υπεροχή που διαθέτει.

Σε κάθε περίπτωση, από την επιτυχία ή όχι της πρώτης φάσης εξαρτάται άμεσα η δεύτερη η οποία, πιθανότατα, θα συνοδευτεί από την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης σε ουκρανικό έδαφος, που θα απαρτίζεται κυρίως από εκείνες τις χώρες της ΕΕ που θα απαρτίζουν τη «συμμαχία των προθύμων» – αλλά όχι μόνο, καθώς δυνατά σε αυτό το επίπεδο παίζει και η Τουρκία, που εκπροσωπήθηκε στη σύνοδο του Λονδίνου από τον υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν. Οπως τόνισε σχετικά ο Εμανουέλ Μακρόν, το ζητούμενο είναι «πώς θα αξιοποιηθεί αυτό το διάστημα προκειμένου να φτάσουμε σε μια αξιόπιστη εκεχειρία, μέσω διαπραγματεύσεων που θα διαρκέσουν αρκετές εβδομάδες ώστε στη συνέχεια, από τη στιγμή που θα υπογραφεί ειρηνευτική συμφωνία, να υπάρξει και ανάπτυξη (στρατιωτικών δυνάμεων)».

«Δεν είναι το σύνολο των χωρών που θα νιώσουν ικανές να συνδράμουν, αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να καθίσουμε και να περιμένουμε. Αντιθέτως, εκείνοι που είναι πρόθυμοι θα εντείνουν τον σχεδιασμό τους, δίνοντάς του επείγοντα χαρακτήρα. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι έτοιμο να στηρίξει τόσο με στρατιώτες επί εδάφους όσο και με αεροσκάφη στον αέρα, όπως είναι και άλλες χώρες», διεμήνυσε ο Στάρμερ – αν και, όπως και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, απέφυγε να ονοματίσει άλλες κυβερνήσεις που έχουν συμφωνήσει να λάβουν μέρος ενεργά στην υλοποίηση του παραπάνω σχεδίου.

Κρίσιμη σύνοδος

Το επόμενο σημαντικό ραντεβού, πάντως, έχει δοθεί ήδη για μεθαύριο Πέμπτη 6 Μαρτίου, στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, όπου οι «27» θα κληθούν να αποφασίσουν εάν δράσουν ενιαία στο Ουκρανικό – κάτι σχεδόν απίθανο, εξαιτίας των αντιδράσεων της Ουγγαρίας και κάποιων άλλων κρατών-μελών – και ποια θα είναι τα επόμενα βήματά τους. «Οφείλουμε να επανεξοπλίσουμε επειγόντως την Ευρώπη», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Θα δώσουμε εντολή στην Κομισιόν προκειμένου να προσδιορίσει τις ανάγκες μας για να υπάρξει ενιαία άμυνα», τόνισε από την πλευρά του ο Μακρόν, σε συνέντευξη που παραχώρησε ταυτόχρονα σε πολλά γαλλικά ΜΜΕ, για να προσθέσει πως «η χρηματοδότησή τους θα απαιτήσει πιθανότατα εκατοντάδες δισ. ευρώ». Οσο για τον επόμενο (πλην τεράστιας έκπληξης) καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, ξεκαθάρισε ότι αποτελεί γι’ αυτόν «απόλυτη προτεραιότητα» η ενίσχυση της Ευρώπης το ταχύτερο δυνατό και η «απεξάρτηση από τις ΗΠΑ».