Τι έγινε τον Φεβρουάριο του 1945

Η ήττα της ναζιστικής Γερμανίας φαινόταν να είναι θέμα χρόνου όταν συναντήθηκαν στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στη Γιάλτα, οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της ΕΣΣΔ, ακριβώς πριν από 80 χρόνια. Ρούζβελτ, Τσόρτσιλ και Στάλιν είχαν ήδη συναντηθεί 14 μήνες νωρίτερα στην Τεχεράνη. Σε εκείνη την πρώτη συνάντηση είχαν ήδη αποφασίσει να διαμελίσουν τη Γερμανία μετά την ήττα του Χίτλερ και να δημιουργήσουν ζώνες επιρροής στην Ευρώπη μετά την απελευθέρωση. Είχαν επίσης συμφωνήσει ότι οι αγγλοαμερικανικές δυνάμεις θα αποβιβάζονταν στη Νορμανδία και όχι στα Βαλκάνια όπως επιθυμούσε ο Τσόρτσιλ. Θα γινόταν άλλη μια συνάντηση αργότερα, τον Ιούλιο του 1945, μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας, στο Πόσνταμ, αλλά με τον πρόεδρο Τρούμαν στη θέση του αποθανόντος Ρούζβελτ και τον Κλέμεντ Ατλι στη θέση του Τσόρτσιλ.

Ομως τον Φεβρουάριο του 1945, όταν έγινε η Διάσκεψη της Γιάλτας, ο πόλεμος δεν είχε ακόμη τελειώσει στην Ευρώπη. Στα ανατολικά, η ναζιστική Γερμανία συνέχισε να υποχωρεί μπροστά στον Κόκκινο Στρατό. Τον Ιανουάριο είχε κατακτήσει ολόκληρη την Πολωνία και είχε εισέλθει στο γερμανικό έδαφος, προκαλώντας πανικό και φυγή χιλιάδων αμάχων. Οι Σοβιετικοί θα εξαπέλυαν επίθεση στο Βερολίνο στις 16 Απριλίου. Στα δυτικά, η Νότια Ιταλία, το Βέλγιο, η Νότια Ολλανδία και η Γαλλία είχαν απελευθερωθεί από αγγλοαμερικανικές δυνάμεις, αλλά αυτές είχαν επιβραδυνθεί από τον Δεκέμβριο από μια γερμανική αντεπίθεση στις Αρδέννες.

Στη Γιάλτα, οι τρεις ηγέτες έχουν στο μυαλό τους τη μεταπολεμική περίοδο. Οπως εξηγεί ο Νικολά Μπανταλασί, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Sciences Po Aix, «συμφώνησαν για τους τομείς επιρροής τους στην Ευρώπη, για τους οποίους διεξάγονταν σκληρές διαπραγματεύσεις εδώ και μήνες. Οι Σοβιετικοί θα είχαν τον έλεγχο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, που απελευθερώθηκαν από τον Κόκκινο Στρατό, ενώ η Ελλάδα, που απελευθερώθηκε από τις δυνάμεις κατοχής κυρίως χάρη στην κομμουνιστική αντίσταση, δίνεται στους Αγγλους και τους Αμερικανούς».

Η Γερμανία βρίσκεται προφανώς στο επίκεντρο αυτής της μεγάλης διαπραγμάτευσης. Η χώρα, την οποία οι τρεις μεγάλες δυνάμεις είχαν αποφασίσει να χωρίσουν σε τρεις μεγάλες ζώνες κατοχής τον Σεπτέμβριο του 1944, τελικά χωρίστηκε σε τέσσερις ζώνες: ο Τσόρτσιλ ήθελε να συμμετάσχει η Γαλλία. «Γνωρίζει ότι οι Αμερικανοί πρόκειται να εγκαταλείψουν την Ευρώπη μετά τον πόλεμο και είναι τρομοκρατημένος μήπως βρεθεί μόνος απέναντι στον Κόκκινο Στρατό. Επέβαλε λοιπόν τη Γαλλία ως κατοχική δύναμη της Γερμανίας, κάτι που επέτρεψε στον Ντε Γκολ να παρουσιάσει τη Γαλλία ως έναν από τους νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».