Το ρολόι του κόσμου χτυπά μεσάνυχτα

Προφανώς δεν χρειαζόμαστε το Doomsday Clock, ελληνιστί «Ρολόι της Αποκάλυψης» ή εάν προτιμάτε «Ρολόι της Ημέρας της Κρίσης» για να αντιληφθούμε ότι, ως έχει, ο νεο-ψυχροπολεμικός και όλο και πιο άναρχος κόσμος μας πάει κατά διαόλου. Ομως η χθεσινή ημέρα ήταν αυτή της ετήσιας αναθεώρησης του διάσημου αυτού υποθετικού δείκτη μέτρησης των κινδύνων αφανισμού της ανθρωπότητας, τον οποίο δημιούργησαν πίσω στο μακρινό ψυχροπολεμικό 1947 τα μέλη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Δελτίο Ατομικών Επιστημόνων (BAS), με έδρα το Σικάγο.

Τότε η ανθρωπότητα απείχε – θεωρητικά – επτά λεπτά από την (αυτο)καταστροφή της. Τώρα, μετά τη χθεσινή επαναρύθμιση στο «Ρολόι της Αποκάλυψης», απέχει μόλις 89 δευτερόλεπτα, από 90 δευτερόλεπτα που ήταν το 2024. Πρόκειται για το πιο κοντινό χρονικό περιθώριο που έχει οριοθετηθεί ποτέ από τους επιστήμονες του BAS για το πιθανό τέλος του κόσμου.

Λογικό, θα πει κανείς, εάν αναλογιστεί τα όσα συμβαίνουν στον πλανήτη, συνυπολογιζόμενου και του «μαύρου» κοινού παρονομαστή της επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οδεύει στον τέταρτο χρόνο υπό τις πυρηνικές απειλές του Κρεμλίνου προς τη Δύση. «Εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη πηγή πυρηνικού κινδύνου», υπογράμμισε ο Ντάνιελ Χολτς, πρόεδρος του Συμβουλίου Επιστήμης και Ασφάλειας του BAS. «Η σύγκρουση αυτή θα μπορούσε να κλιμακωθεί και να συμπεριλάβει πυρηνικά όπλα ανά πάσα στιγμή, λόγω μιας βιαστικής απόφασης, ατυχήματος ή/και λανθασμένου υπολογισμού».

Η νέα μετατόπιση

Δεν είναι όμως η μόνη… Η ασταθής Μέση Ανατολή να βρίσκεται σε πλήρη γεωπολιτική αναδιάταξη, με το πυρηνικών φιλοδοξιών Ιράν στριμωγμένο στη γωνία. Η Βόρεια Κορέα του Κιμ Γιονγκ-ουν έχει κάνει σχεδόν ρουτίνα τις πυρηνικές δοκιμές, ενόσω συνδράμει τη Μόσχα με στρατιώτες στο ουκρανικό μέτωπο. Στον Λευκό Οίκο βρίσκεται ξανά ένας ακόμη πιο απρόβλεπτος Ντόναλντ Τραμπ, εκτοξεύοντας ένθεν κακείθεν νεο-ιμπεριαλιστικές απειλές, αποσύροντας τις ΗΠΑ από κομβικούς διεθνούς οργανισμούς και συνθήκες και γκρεμίζοντας την κατά τη Δύση μεταπολεμική «τάξη βασισμένη σε κανόνες». Η δε Κίνα – έτερη μεγάλη πυρηνική δύναμη, που βρίσκεται σταθερά πλέον στο «κάδρο» του γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος της Ουάσιγκτον – κάνει τώρα επίδειξη σύγχρονης ισχύος με το DeepSeek, ένα νέο και δη φθηνό μοντέλο AI, προκαλώντας πανικό στη Γουόλ Στριτ και στη Σίλικον Βάλεϊ.

Τούτων λεχθέντων, ίσως το πιο εκπληκτικό με το «Ρολόι της Αποκάλυψης» είναι ότι η νέα μετατόπιση του εικονικού δείκτη ήταν μόλις κατά ένα δευτερόλεπτο πιο κοντά στο «τέλος της ανθρωπότητας» σε σύγκριση με πέρυσι. «Οι παράγοντες που διαμόρφωσαν τη φετινή απόφαση – ο πυρηνικός κίνδυνος, η κλιματική αλλαγή, η πιθανή κατάχρηση της προόδου των βιοεπιστημών και μια σειρά άλλων αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη – δεν ήταν καινούργιοι το 2024», επισημαίνει ο Ντάνιελ Χολτς. «Ομως βλέπουμε ανεπαρκή πρόοδο στην αντιμετώπιση των βασικών προκλήσεων», διευκρίνισε, «και σε πολλές περιπτώσεις αυτό οδηγεί σε όλο και πιο αρνητικές και ανησυχητικές επιπτώσεις».

Το νέο καμπανάκι δεν ηχεί τυχαία. Συμβαίνει εν μέσω αφενός μιας νέας, ξέφρενης παγκόσμιας κούρσας εξοπλισμών – με ανενεργές πλέον συνθήκες μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τον έλεγχο στρατηγικών πυρηνικών όπλων – αφετέρου της ανάδυσης μιας «θολής» τεχνο-ολιγαρχίας στις ΗΠΑ της εποχής «Τραμπ 2.0». «Η τοποθέτηση του “Ρολογιού της Ημέρας της Κρίσης” στα 89 δευτερόλεπτα “πριν από τα μεσάνυχτα” είναι μια προειδοποίηση προς όλους τους παγκόσμιους ηγέτες», τόνισε ο πρόεδρος του Συμβουλίου Επιστήμης και Ασφάλειας του BAS, το οποίο ίδρυσαν πριν από σχεδόν οκτώ δεκαετίες επιστήμονες, όπως ο «πατέρας της ατομικής βόμβας» Τζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ και ο Αλμπερτ Αϊνστάιν. Σήμερα, καθώς γίνονται όλο και πιο εκκωφαντικοί οι χτύποι του «Ρολογιού της Αποκάλυψης», το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν και ποιος τους ακούει…