Η φαντασμαγορική αναπαράσταση της ναυμαχίας του Ναβαρίνου

Ημέρα εορτασμών και μνήμης η 20η Οκτωβρίου του 1827, όταν μια τεράστια δύναμη πυρός από πλοία του Βρετανικού, Γαλλικού και Ρωσικού στόλου βύθισαν τον τουρκικό στόλο και τον αιγυπτιακό στόλο, στον κόλπο του Ναυαρίνου.

Μια ημέρα ορόσημο για την ανεξαρτησία της Ελλάδος που θα γιορταστεί όπως αρμόζει. Από εχθές έχει καταπλεύσει στην Πύλο και η φρεγάτα του πολεμικού ναυτικού ΣΑΛΜΙΣ για να συμμετάσχει στους εορτασμούς.

Σήμερα στις 20.00 το βράδυ θα λάβει χώρα η αναπαράσταση του γεγονότος και όπως είπε ο ιστορικός Δημήτρης Καραμπάτσος, «προσπαθούμε δυο πράγματα: να γιορτάσουμε το γεγονός και να εξετάσουμε την ιστορία σε βάθος. Οι μάχες είναι ένδοξες αλλά όχι μόνο αυτό. Πώς έφτασαν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις να ευθυγραμμίσουν τα δικά τους συμφέροντα με την υπάρχουσα συγκυρία;»

Ενίοτε δεν πρόκειται απλώς για συμφέροντα. Έχει αποδειχθεί ότι η ιστορία γράφεται από ξεχωριστούς ανθρώπους.

Στον κόλπο της Πύλου δημιουργείται το ίδιο σκηνικό με εκείνο της ναυμαχίας πριν από 195 χρόνια. Τότε…

Η επανάσταση του 1821 έπνεε τα λοίσθια, μετά την εμφύλια σύρραξη (1823-1825), που προκλήθηκε από την εξουσιομανία των αντιπαρατιθέμενων Ελλήνων, με αποτέλεσμα οι Τούρκοι να επανακτούν τα χαμένα εδάφη. Ο Ιμπραήμ επικεφαλής των τουρκο-αιγυπτιακών δυνάμεων είχε αποβιβαστεί στην Μεθώνη, και προχωρούσε ακάθεκτος στον Πύργο αιχμαλωτίζοντας, λεηλατώντας και σφάζοντας. Ο αγώνας κινδύνευε άμεσα.

Το δίλλημα των Αγγλογάλλων ανάμεσα στο ανατολικό ζήτημα που έθετε την διατήρηση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και στις εθνικιστικές βλέψεις του τσάρου Νικολάου Α΄ να εγκαθιδρύσει την ρωσική ηγεμονία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο διευθετήθηκε με την Συνθήκη του Λονδίνου στις 6 Ιουλίου 1827, με την οποία Βρετανία και η Γαλλία δέσμευσαν την Ρωσία  σε μια κοινή επέμβαση που αποσκοπούσε στην εξασφάλιση της ελληνικής αυτονομίας, διατηρώντας παράλληλα την εδαφική ακεραιότητα της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με αυτήν την Συνθήκη οι Μεγάλες Δυνάμεις ανάγκασαν την Οθωμανική κυβέρνηση να παραχωρήσει στους Έλληνες αυτονομία εντός της αυτοκρατορίας και προκειμένου να είναι βέβαιοι ότι η Πύλη θα εφαρμόσει τους όρους έστειλαν τον στόλο τους στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε περίπτωση που οι Οθωμανοί δεν εφήρμοζαν την Συνθήκη ανακωχής εντός ενός μηνός τότε οι Μ.Δ. θα προχωρούσαν σε αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ελλάδος.

Σχεδόν τρεισήμισι μήνες αργότερα ο βρετανός αντιναύαρχος Έντουαρν Κόδρινγκτον, μέλος της Φιλελληνικής Επιτροπής του Λονδίνου, χωρίς τις διπλωματικές ικανότητες του Γάλλου συναδέλφου του Δεριγνί, απάντησε δυναμικά στην άρνηση των Οθωμανών να εφαρμόσουν την Συνθήκη. Ο τουρκο-αιγυπτιακός στόλος συγκεντρώθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου στο Ναβαρίνο και ο Κόδριγκτον άφησε τους Έλληνες να  συνεχίσουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις ανενόχλητοι από τους όρους της Συνθήκης που δέσμευαν όλους τους εμπολέμους. Ο Ιμπραήμ είχε αγκυροβολήσει και επιχειρούσε αποτυχημένα λόγω καιρού, να περάσει τα πλοία του. Στις 18 Οκτωβρίου ο Κόδριγκτον κάλεσε τον Δεριγνί και τον Λόντεβικ βαν Χέιντεν τον Λογγίνο όπως τον αποκαλούσε ο Κολοκοτρώνης, τον Ολλανδό ναύαρχο που διοικούσε την μοίρα του Αυτοκρατορικού Ρωσικού Ναυτικού και τους ανακοίνωσε την απόφαση του να μπει  στον κόλπο του Ναβαρίνου και να αγκυροβολήσει τα πλοία του, σε μια επίδειξη δυνάμεως, προκειμένου οι Οθωμανοί να σεβαστούν την ανακωχή και να σταματήσουν τις φρικαλεότητες κατά του άμαχου πληθυσμού.

Στις 1.30 μ.μ., στις 20 Οκτωβρίου, έξω από την είσοδο του κόλπου, ο Κόντρινγκτον έδωσε το σήμα στον συμμαχικό στόλο: «έτοιμοι για δράση». Μπαίνοντας στον κόλπο οι Σύμμαχοι έλαβαν μήνυμα από τον Ιμπραήμ ότι δεν είχαν πάρει την άδεια του για να εισέλθουν. Ο Κόδρινγκτον του απάντησε ότι είχε έρθει για  να δώσει εντολές, όχι για να πάρει. Η μπάντα επάνω στα βρετανικά πλοία παιάνιζε και όλα τελείωσαν γύρω στις έξι το απόγευμα.

Στην Πύλο γράφτηκε η τελευταία σελίδα για την οθωμανική αυτοκρατορία στο Αιγαίο. Δεν βυθίστηκε ούτε ένα συμμαχικό πλοίο. Οι τεράστιες φωτιές που άναψαν στις βουνοκορφές της Πελοποννήσου έστειλαν το μήνυμα της νίκης έως την Ρούμελη.

Οι Αιγύπτιοι έφυγαν από την Πελοπόννησο ένα χρόνο μετά τη ναυμαχία, τον Οκτώβριο του 1828. Οι Γάλλοι προχώρησαν στην εκκαθάριση των υπόλοιπων οθωμανικών φρουρίων στην Πελοπόννησο και τους επόμενους μήνες, οι ελληνικές δυνάμεις ανέκτησαν τον έλεγχο της κεντρικής Ελλάδος.

Τον Σεπτέμβριο του 1829, με τον ρωσικό στρατό να έχει στρατοπεδεύει μόλις 65 χλμ. από το Σαράι του, ο Μαχμούτ Β΄, ​​αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και με την Συνθήκη της Αδριανούπολης, δέχτηκε την ελληνική αυτονομία. Πλήν όμως οι Έλληνες, έπειτα απο τις στρατιωτικές επιτυχίες τις δικές τους και των Μεγάλων Δυνάμεων, αρνήθηκαν να δεχτούν οτιδήποτε λιγότερο από την πλήρη ανεξαρτησία, που επήλθε με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830.

www.ertnews.gr