Φιλαρμονικές της Κέρκυρας: Το μουσικό «σήμα κατατεθέν» της πολιτισμικής πραγματικότητας του νησιού

Στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς εγγράφονται με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη, οι Φιλαρμονικές της Κέρκυρας, αλληλένδετες με την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού. Οι φιλαρμονικές επί δεκαετίες αναπτύσσουν πολυποίκιλη δραστηριότητα και προσφέρουν στη βιωματική καλλιέργεια των μουσικών και των ακροατών. Την πρωτοβουλία εγγραφής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είχαν η Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας από κοινού με τη Φιλαρμονική Εταιρεία «Μάντζαρος».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της παλαιάς Φιλαρμονικής Εταιρείας Κέρκυρας, Σπύρος Παδοβάς, με την ένταξή τους στο Εθνικό Ευρετήριο, αναγνωρίζεται η σημαντική συμβολή των Φιλαρμονικών στη μουσική εκπαίδευση της Κέρκυρας, καθώς συνδέονται άρρηκτα με την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού, διαμορφώνοντας για αιώνες τη μουσική παιδεία και την καλλιτεχνική του δημιουργία. Οι κερκυραϊκές Φιλαρμονικές (ή Μπάντες) είναι μουσικά σύνολα πνευστών και κρουστών οργάνων, τα οποία έλκουν την καταγωγή τους από τα στρατιωτικά μουσικά σώματα του μεσαίωνα και των νεότερων χρόνων. Από το 1840 έως σήμερα, πάντοτε βασιζόμενες στην εθελοντική συμμετοχή, αποτελούν φορείς κοινωνικής και καλλιτεχνικής παιδείας και μουσικής δραστηριοποίησης, συμμετέχοντας σε θρησκευτικές επιτελέσεις και εθνικές εορτές, παράλληλα με έναν απαιτητικό και ποικιλόμορφο ετήσιο συναυλιακό κύκλο. Η παλαιότερη Μπάντα της Κέρκυρας ιδρύθηκε το 1840 (Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας), ενώ σήμερα υπάρχουν στο νησί 16 ενεργές Μπάντες.

Λόγω της ενεργής παρουσίας τους για σχεδόν δύο αιώνες, οι Μπάντες της Κέρκυρας αποτελούν το μουσικό «σήμα κατατεθέν» της κερκυραϊκής πολιτισμικής πραγματικότητας, ενώ δίνουν την ευκαιρία σε εκατοντάδες μαθητές να εντοπίσουν και να καλλιεργήσουν τις μουσικές τους δεξιότητες.

Παράλληλα, οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές δρούν στην καλλιέργεια της ιδέας του εθελοντισμού και στην κοινωνικοποίηση των μαθητών αλλά και στην ουσιαστική κοινωνική ένταξη ατόμων προερχόμενων από άλλες περιοχές (μετοίκων, μεταναστών κ.λπ.) ή από τις διάφορες ομάδες της ίδιας της τοπικής κοινωνίας. Σε αυτό βοηθά η δημιουργική συνύπαρξη που αναπτύσσεται στις μπάντες, μεταξύ ατόμων από διαφορετικές ηλικίες και κοινωνικές προελεύσεις.